W dzisiejszym artykule poruszę temat DAO, czyli Decentralizowanych Autonomicznych Organizacji funkcjonujących w Web3. Co się składa na taką organizację? Dlaczego takie organizacje powstają i w jaki sposób na co dzień funkcjonują? Jakie są w nich podejmowane decyzje oraz jakie są ich wady i zalety?
DAO a Tradycyjne Struktury Biznesowe
Porównanie DAO do tradycyjnych struktur biznesowych rzuca światło na to, jakie rewolucje przynosi ta koncepcja. Tradycyjnie, firma jest zarządzana przez jednostkę lub zarząd, który podejmuje kluczowe decyzje. W przypadku DAO nie ma jednej centralnej władzy.
Aby wyjaśnić to w najprostszy sposób, DAO to organizacja operująca w sposób absolutnie zdecentralizowany, co oznacza brak centralnego organu nadzoru lub zarządzania. Nie istnieje zarząd, który podejmuje decyzje. Każda decyzja związana z rozwojem, funkcjonowaniem lub działaniami komercyjnymi tej organizacji jest podejmowana wspólnie poprzez demokratyczne głosowanie. Każdy członek społeczności ma wpływ na proces podejmowania decyzji i może wnosić wkład w działanie organizacji.
W świecie Web2, w takim klasycznym rozumieniu biznesu i technologii, występuje zjawisko, gdzie właściciel, niezależnie od tego, kim jest — osobą indywidualną czy organizacją, dzieli się udziałami w spółce z pracownikami. Innymi słowy, umożliwia pracownikom nabycie udziałów w spółce po preferencyjnych cenach, aby stali się w jakim stopniu współwłaścicielami organizacji i czuli, że przyczyniają się do jej sukcesu. Dodatkowo, w przypadku wypłaty dywidendy, część zysku trafia do pracowników. Choć niektórzy mogą zainwestować więcej, to dla większości osób posiadających takie akcje udział w zyskach jest niewielki. W przypadku DAO idziemy krok dalej, ponieważ posiadanie udziału nie tylko uprawnia do udziału w zyskach organizacji, ale także umożliwia uczestniczenie w zarządzaniu nią w sposób kolektywny.
Oznacza to, że nie tylko korzystamy z bycia współwłaścicielem organizacji, ale mamy także wpływ na jej działalność i podejmowane decyzje jako członek społeczności. Istnieje różnorodność modeli DAO, gdzie w niektórych każda osoba to jeden głos, ale coraz bardziej popularny staje się model, w którym jeden token równa się jednemu głosowi, a tokenów można nabyć wiele. Inwestując więc więcej w organizację, można zdobyć większą kontrolę.
Drugi model bardziej przypomina klasyczną firmę, gdzie można nabyć większościowy pakiet akcji. Warto zaznaczyć, że DAO to organizacje działające na blockchainach, korzystające z technologii blockchainowej, co oznacza, że wszystkie głosowania i aktywności są zapisywane na blockchainie i niemożliwe jest ich zmienienie czy manipulacja. Dlatego też poziom transparentności w takich organizacjach jest nieporównywalny z żadnym innym.
Po co powstają DAO?
W najprostszych słowach DAO powstają w celu stworzenia organizacji, w której decyzje strategiczne, a nawet codzienne, nie są podejmowane wyłącznie przez niewielką grupę osób. Są próbą stworzenia wspólnoty, w której członkowie wspólnie decydują o zarządzaniu zasobami i rozwoju organizacji. W praktyce te decyzje są programowane w Smart Kontraktach na danym blockchainie, a ich realizacja zależy od wyniku głosowania społeczności. Przykładowe scenariusze mogą obejmować wydawanie nowych tokenów na blockchainie, spalanie istniejących tokenów lub wypłatę nagród dla wszystkich posiadaczy tokenów, w zależności od wyniku głosowania.
Zalety DAO
- Decentralizacja: DAO daje każdemu członkowi równą szansę wpływania na organizację, eliminując małą, zamkniętą grupę osób podejmujących kluczowe decyzje za zamkniętymi drzwiami.
- Transparentność: Dzięki funkcjonowaniu na blockchainie, wszystkie aktywności i decyzje są zapisywane w sposób niezmienialny, co zapewnia wysoki poziom transparentności.
Wady DAO
- Prędkość działania: Demokratyczne podejmowanie decyzji może być czasochłonne, co może prowadzić do opóźnień w procesach w porównaniu z bardziej scentralizowanymi strukturami.
- Edukacja: W rozproszonej organizacji, członkowie mogą mieć różny poziom wiedzy i doświadczenia, co może utrudnić podejmowanie wyedukowanych decyzji dotyczących funkcjonowania organizacji.
- Bezpieczeństwo: Jedną z istotnych kwestii, która warto rozważyć w przypadku organizacji typu DAO, jest kwestia bezpieczeństwa. Jest to związane z faktem, że DAO działają na technologii blockchain, co wymaga stosowania odpowiedniego oprogramowania oraz posiadania wiedzy technicznej i doświadczenia w zakresie rozwoju tego rodzaju platform.
Warto zrozumieć, że niewłaściwie zaprogramowane lub zabezpieczone DAO może generować duże ryzyko. Biorąc pod uwagę, że technologia blockchain stanowi podstawę funkcjonowania tych organizacji, błędy w początkowych etapach tworzenia DAO mogą mieć długotrwałe konsekwencje.
Ponadto istnieje realne ryzyko, że takie błędy w zarządzaniu i technologii mogą doprowadzić do upadku organizacji, zarówno na dłuższą, jak i krótszą metę. Dlatego też konieczne jest skoncentrowanie się na starannym projektowaniu i bezpiecznym wdrożeniu technologii blockchainowej, aby minimalizować ryzyko i zapewnić stabilne funkcjonowanie organizacji typu DAO.
- Status prawny: Warto zauważyć, że status prawny organizacji typu DAO był długo niejasny. Jednakże stan Wyoming w lipcu 2021 roku stał się pionierem, uznając The DAO za pierwszy podmiot biznesowy, który został w pełni uznany przez instytucje publiczne.
Niestety, wcześniej wiele organizacji typu DAO, które próbowały działać w obszarze papierów wartościowych, napotkało na trudności. Amerykańska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd uznała wiele z nich za działające nielegalnie i w sposób niezgodny z przepisami.
Podsumowanie
Czy organizacje typu DAO mają przyszłość? To zależy od wielu czynników, w tym od rozwoju technologii blockchain, adaptacji i akceptacji przez społeczeństwo oraz regulacyjnych ram prawnych. Przyszłość DAO będzie kształtować się wraz z ewolucją technologiczną i społeczną oraz odpowiednimi dostosowaniami regulacyjnymi.
Obejrzyj film:
